«Ալ-Սա‎ֆիր» օրաթերթ, Բեյրութ
13 օգոստոսի, 2008թ.
Մուհամմետ Նուրէդդին

Թուրքիան գտնվում է ներկայումս Կովկասում մղվող ազդեցությունների հակամարտության հենց սրտում: Խորհրդային Միության քայքայումից հետո Անկարան տարածաշրջանի հիմնական դերակատարներից է: Խորհրդային Միության փլուզումով նշանավորված ռազմավարական զարգացումները Արեւմուտքին եւ Կովկասում Ռուսաստանի ավանդական ու պատմական մրցակից Թուրքիային աննախընթաց առիթ ընծայեցին տարածաշրջանը վերաձեւելու` այնտեղ ռուսական ազդեցության նվազումն երաշխավորելու համար:

Շարունակությունը

«Ալ-Սաֆիր» օրաթերթ (Բեյրութ)
11 օգոստոսի, 2008թ.
Հիլմի Մուսա

Թեև Ռուսաստանի ու Վրաստանի միջև պատերազմն ընթանում է Եվրոպայի ու Ասիայի սահմանագծին, սակայն Իսրայելը նրանում հզոր ներկայություն ունի: Թել Ավիվի և Վրաստանի միջև ապահովական գործակցությունը վերջին յոթ տարիներին ավելացավ և ապահովական փորձառությունների վաճառքից ու մարզումից անցավ զենքերի և ռազմատեխնիկական համակարգերի գործարքների: Իսրայելը Վրաստանի մեջ «ապահովական հարստացման գանձարան» գտավ, իսկ Վրաստանը Իսրայելի մեջ՝ հզոր օգնական, մանավանդ որ Վրաստանի պաշտպանության նախարարը նաև իսրայելական քաղաքացիություն ունի:

Շարունակությունը

«Զաման», 16 հոկտեմբերի 2008
Աղբյուրը` (www.zaman.com.tr)

«Արարատ» ՌԿ-ի մեկնաբանությունը

Թուրքիան պատրաստվում է ողջ աշխարհին ներկայացնել 9 տարբեր լեզուներով հրատարակված «Թուրքիա-2008» գրքույկը, որտեղ ներառված են 1915-ի իրադարձությունների առնչությամբ հայկական պնդումներին պատասխաններն ու PKK-ի «այլանդակ դեմքը»:
Մամուլի, հրատարակչության եւ տեղեկատվության վարչության գլխավոր տնօրեն Սալիհ Մելեքն այդ առումով նշել է. «Թուրքիայում չկա այսքան բովանդակալից մեկ այլ գիրք, որը երկրին առնչվող ամեն հարց ընդգրկի իր մեջ` հատկապես իսպաներեն եւ չինարեն լեզուներով»:
Շարունակությունը

Աղբյուրը` www.unhcr.org 30 հոկտեմբերի, 2008թ.
Անահիտ Հայրապետյան (Anahit Hayrapetyan)

Երևան, Հայաստան, 30-ը հոկտեմբերի (ՄԱԿՓԳՀ) – Պատանի Մարիամ Սարգիսն իր կյանքի մեծ մասն անցկացրել է Իրաքում, սակայն այժմ նա անսպասելիորեն հնարավորություն է ստացել ճանաչել իր նախնիների երկիրն ու լեզուն: Տասնչորսամյա աղջնակը ծաղկում և բարգավաճում է, իր խանդավառությամբ օրինակ ծառայում իր ընտանիքի, համայնքի և մյուս փախստականների համար:

Շարունակությունը

«Կալիֆոռնիա կուրիեր»
Աղբյուրը` (The California Courier)
Հարութ Սասունյան, հրատարակիչ (Harut Sassounian, Publisher)

Ընթերցեք բնագիրն անգլերեն

Միացյալ Նահանգների ամենահակահայ վարչակազմերից մեկի պաշտոնավարման երկարատև ու ցավալի շրջանը վերջապես մոտենում է ավարտին: Ամերիկահայերը, ամերիկացիների մեծամասնությունն ու ողջ աշխարհը կուշտ է այլևս Բուշ-Չեյնի թիմից և նրանց ռազմատենչ, նոր-պահպանողական (neo-conservative) օրակարգից:

Շարունակությունը

«Ֆրանս Պրես», 26 հոկտեմբերի 2008թ.
Սղբյուրը՝ (Agence France Presse)
Միշել Մենվիլ (Michael Mainville)

Հին ասացվածք կա. «Եթե դիրքդ լավն է, դուռդ թակող երկրպագուներ շատ կլինեն»: Կարծես թե ասված է համաշխարհային անշարժ գույքի մաս կազմող Հարավային Կովկասի մասին:

Սեպի նման խրված Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի միջև` արևմուտքի շուկաները արևելքի էներգակիրների աղբյուրներից բաժանող մի լեռնային, դժվարանցանելի հողակտորի վրա գտնվող Հարավային Կովկասի հանրապետությունները ռուս-վրացական պատերազմին հաջորդած ժամանակահատվածում հյուրընկալեցին խիստ կարևոր անձանց (VIP) մի ամբողջ շարք:

Շարունակությունը

«Ռազմավարական մշակույթի հիմնադրամ», 19 հոկտեմբեր, 2008թ.
Աղբյուրը` (Фонд стратегической культуры)
Լեւոն Ղազարյան (Հայաստան)
Левон Казарян (Армения)

Հետխորհրդային Հայաստանի քաղաքականությունը հերթական «մեծ հունական իրարանցումն» է ապրում։ Դրան նախորդած իրադարձությունների ժամանակագրությունն ու հենքը ընդհանուր գծերով հետեւյալն է։
2008 թ. հունիսի 21-ին Եւրոպայի ու Եւրասիայի հարցերով ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Դենիել Ֆրիդը կոչ արեց, մի կողմից Թուրքիային` բացել Հայաստանի սահմանը, մյուս կողմից Հայաստանին` «ճանաչել գոյություն ունեցող սահմանը եւ հրաժարվել ժամանակակից Թուրքիայի տարածքի նկատմամբ ցանկացած հավակնություններից, ինչպես նաեւ կառուցողական կերպով արձագանքել Թուրքիայի բոլոր ջանքերին»։
Շարունակությունը

«Ռեգնում», 27 հոկտեմբերի 2008
Աղբյուրը՝ (Regnum.ru)

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը՝ իր երդմնակալության արարողության ելույթում, եւս մեկ անգամ հաստատեց ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում Ադրբեջանի դիրքերի անփոփոխ մնալը։ Այս մասին REGNUM ՏԳ-ի հետ զրույցում հայտնեց «Արարատ» ռազմավարագիտական կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագիտության դոկտոր Արմեն Այվազյանը։
Շարունակությունը

«Եվրասիական ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի հայկական ուսումնասիրությունների ինստիտուտ»
Աղբյուրը՝ «Ամենօրյա տեղեկագիր», 14 հոկտեմբերի 2008թ. www.eraren.org
Օմեր Էնգին Լյութեմ, պաշտոնաթող դեսպան

Արարատ կենտրոնի մեկնաբանությունը

Մի՞թե մոտ է Ղարաբաղյան հարցի լուծումը (1)

Շարունակվում են անցյալ շաբաթ Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի «Ռոսիյսկայա գազետային» տված հարցազրույցի արձագանքները:

Շարունակությունը

«Ատլանտիկ», 8 հոկտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` (The Atlantic)
Դանիել Նիշանյան (Daniel Nichanian)

«էթնիկ դժգոհությունների ու լարվածության քաղաքական հորձանուտում հազվադեպ է պատահում, որ նախագահի ընտրության համար պայքարում երկու թեկնածուների միջև հակասությունն այդքան հստակ լինի: Կալիֆոռնիայում, Նյու Ջերսիում, Միչիգանում և Նևադայում այդ հակասությունը կարող է վնասել Մաքքեյնին»:

Շարունակությունը

«էկոյոլ», 28 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` ekoyol.com
Դենիզ Գյոքչե

Սկզբում շատերը կարծում էին, որ 1960-ական թթ. աշխատելու նպատակով արտասահման մեկնող Թուրքիայի հանրապետության քաղաքացիները հետ կվերադառնան: Մեկնողների նվազագույն մասը միայն մեծ քաղաքներից էին, իսկ մնացածները՝ Անատոլիայի հայտնի գավառների գյուղերից ու գյուղաքաղաքներից, որոնց բնակչությունը գրեթե ամբողջությամբ արտասահման գաղթեց:

Շարունակությունը

«Բի Բի Սի Նյուզ», 9 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` (BBC News)
Բրիջիթ Քենդալ (Bridget Kendall)

Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլին հայտարարել է, թե չի ցանկանում, որ իր երկիրը սեպ խրի Ռուսաստանի և աշխարհի մյուս երկրների միջև:

Նյու-Յորքում «Բի-Բի-ՍԻե-ին տված հարցազրույցի ժամանակ Սահակաշվիլին ասել է, որ «ծանր էին այս ամռանը Ռուսաստանի հետ ընդհարման հետևանքներն, ինչի արդյունքում Վրաստանը կորցրեց Հարավային Օսիայի ու Աբխազիայի նկատմամբ վերահսկողությունը: Ըստ նրա, սակայն, այժմ Վրաստանի համար առաջնային է տնտեսության վերականգնումն ու երկրում ժողովրդավարության ամրապնդումը, և ոչ թե` հետագա առճակատման գնալը:

Շարունակությունը

«Արմենիան Ուիքլի», հատոր 74, թիվ 39, 4 հոկտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (The Armenian Weekly)
Կարեն Եգբարյան (Garen Yegparian)

Աղմուկի, ցույցերի, վերլուծությունների տարափի ու առավել ևս` գաղտնիության քողի տակ են հայտնվել Հայաստան-Թուրքիա (ուշադրություն դարձրեք, չեմ գրում` հայ-թուրքԱԿԱՆ) հարաբերություններն այն ժամանակից ի վեր, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլա Գյուլն ընդունեց Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի Հայաստան այցելելու հրավերը:

Շարունակությունը

«Քաունթերփանչ», 7 հոկտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` (Counterpunch)
Քոն Հոլինան (Conn Hallinan)

Պատմությունն այն մասին, թե Բուշի վարչակազմն ինչ նպատակներ է հետապնդում Կովկասում, դանդաղորեն ջրի երես է դուրս գալիս, թեև ամերիկյան մամուլը մեծամասամբ քողարկում է այն: Վրաց-ռուսական վերջին պատերազմը մեկ քայլ էր շախմատային խաղում` Կենտրոնական Ասիայի էներգետիկ պաշարների իրացման հարցը բարդ կացության մեջ դնելու, Հյուսիս-ատլանտյան դաշինքը դեպի Ռուսաստանի խոցելի հարավային սահմանն ընդլայնելու և Սև ծովում Ռուսաստանի վերասկողությանը վերջ դնելու նպատակներով: Վրաստանն ընդամենը զինվոր էր, այն էլ` զոհաբերվող զինվոր բարձր խաղադրույք ունեցող այդ խաղում:

Շարունակությունը

«Իզվեստիա», 9 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` (Известя.ru)
Քաղաքական բաժին (Отдел политики)

Վրաց զինվորականները հույս ունեին Ցխինվալ մտնել խորհրդային տեխնիկայով, որ մատակարարել էին «բարեկամ» երկրները: Այժմ տեխնիկայի այդ և մյուս այլ նմուշները ցուցադրվում են Մոսկվայում, Զինված ուժերի թանգարանի ռազմավարի ցուցասրահում:

Շարունակությունը

«Թայմզ», 13 օգոստոսի 2008թ.
Աղբյուրը` (The Times)
Թոնի Հելփին և Ռոջեր Բոյիս (Tony Halpin and Roger Boyes)

Երեկ, երբ Գորիի միջազգային լրատվական կենտրոնի մոտ տեղադրված ռումբի պայթյունից սպանվեց փորձառու հոլանդացի օպերատորը, կարելի էր ենթադրել, որ դա Ռուսաստանի վճռական պատասխանն էր Վրաստանին` քարոզչական պատերազմում կրած պարտության համար:

Շարունակությունը

«Լոս Անջելես Թայմզ», 16 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (Los Angeles Times)
Հյու Փոուփ (Hugh Pope)

«Արարատ» ՌԿ-ի մեկնաբանությունը

Ֆուտբոլային խաղի առիթով հանդիպման ընթացքում երկու երկրների ղեկավարներն սկսում են աշխատել ապագայի համար՝ անցյալից կառչելու փոխարեն:

Ֆուտբոլը հիասթափեցնող էր. չկապակցված խաղ` անհարթ դաշտի վրա, ուր մոլեգնում էր քամին ու հաճախ շեղում փոխանցումների ուղղությունը: Այդուհանդերձ, սեպտեմբերի 6-ին Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում կայացած` ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության Հայաստան-Թուրքիա ընտրական խաղը գրեթե անհավատալի իրադարձություն էր: Խնդիրը թուրքերի 2:0 հաշվով տարած հաղթանակը չէ: Բոլորի հայացքներն ուղղված էին մարզադաշտում կողք-կողքի նստած` (թեև զրահապատ ապակու ետևում) երկու երկրների նախագահների վրա. Կովկասի ամենադառը պատմական ժառանգություններից մեկը հաղթահարելու երկուստեք խիզախ քայլ էր դա:

Շարունակությունը

«Էկոնոմիստ», 25 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (The Economist)
Թուրքիա և Հայաստան
Բարեկամներ և հարևաններ
Անկարա և Երևան

«Արարատ» ՌԿ-ի մեկնաբանությունը

ՔԵՄԱԼ ԱԹԱԹՈՒՐՔԸ, ժամանակակից Թուրքիայի հիմնադիր հայրը, Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին և պատերազմից հետո օսմանյան ուժերի զանգվածային ջարդերից փրկել է հարյուրավոր հայ կանանց ու երեխաների: Լռության մատնված այս պատմությունը, որն, անտարակույս, ներկայիս թուրքերից շատերին կզարմացնի, մեկն է այն բազմաթիվ պատմություններից, որոնք հավաքում է Հայոց Ցեղասպանության թանգարանը Երևանում: Դրանք «շուտով կհրապարակվեն մեր կայքում»,- խոստանում է թանգարանի տնօրեն Հայկ Դեմոյանը:

Շարունակությունը

«Ազերբայջան ինթերնեյշնլ», 17 օգոստոսի 2008թ.
Աղբյուրը` (Azerbaijan International)
Փոլ Գոբլ (Paul Goble)

«Ճգնաժամ Կովկասում-2008» շարքից
Ռուս-վրացական հակամարտությունը և դրա ազդեցությունն Ադրբեջանի վրա

Ծանոթագրություն. այս հոդվածը գրվել է Ադրբեջանի դիվանագիտական ակադեմիայի` «Ադրբեջանն աշխարհում» երկշաբաթաթերթի համար և տպագրվել է 1-ին հատորի 14-15 համարում (1 սեպտեմբերի, 2008թ.): Կարդացեք նաև http://www.ada.edu.az/biweekly կայքում:

Շարունակությունը

«Էյժա Թայմզ», 28 օգոստոսի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (Asia Times.com)
Ռոբերտ Մ. Քաթլեր (Robert M Cutler)

ՄՈՆՐԵԱԼ. Թուրքիայի տնտեսական և քաղաքական իրողությունները միայն բավական կլինեին երկրի արժեթղթերի շուկայում ամռանը գրանցված աշխուժությունը սպանելու համար: Իսկ Ռուսաստանի ներխուժումը Թուրքիայի դրկից Վրաստան դրան թափ հաղորդեց:

Շարունակությունը

«Թրքիշ Դեյլի Նյուզ», 6 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` (Turkish Daily News)
Յուսուֆ Քանլի (Yusuf Kanli)

Առավոտյան ժամի, Անկարայի կենտրոնում, մի փաստաբան փորձել է զգուշացնել երթուղային տաքսու վարորդին, որ վերջինս դադարեցնի ավտոմեքենան վտանգավոր ձևով վարել: Երթուղային տաքսու վարորդը կանգնեցրել է իր մեքենան և դուրս եկել: Ձեռքին դանակ` նա տաք լեզվակռվի է բռնվել փաստաբանի հետ. ինչպե՛ս է փաստաբանը համարձակվում բարեկիրթ վարվեցողության խուրհուրդներ տալ իրեն: Նա նկատել է, որ փաստաբանը ծխախոտ է ծխում: Առավոտյան ժամը 10:30-ն էր: Մի քանի օր է, ինչ սկսվել էր Ռամադանի սուրբ ամիսը՝ պասի ամիսը: «Սա Հայաստանը չէ, դո՛ւ, գյավուր»,- բղավել է երթուղային տաքսու վարորդը և սկսել դանակի կոթով ծեծել փաստաբանին (փառք Աստծո` կարողացել է գոնե այդ աստիճան զսպել զայրույթը)… Սա, իհարկե, առանձին և միանշանակ` մասնավոր դեպք էր, որը չպետք է ընդհանրացնել և վերագրել Թուրքիայի ողջ հավատացյալ մահմեդական բնակչությանը:

Շարունակությունը

«Ինթրնեյշնլ Հերալդ Թրիբյուն», 10 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը` International Herald Tribune , քաղված է «Ասոշիեյթեդ Փրես» -ից

ԱՆԿԱՐԱ, Թուրքիա: Եթե Թուրքիան և Հայաստանը դիվանագիտական կապեր հաստատեն և ընկալվեն որպես լավ հարաբերություններ ունեցող պետություններ, ամենայն հավանականությամբ, մյուս երկրները կդադարեն ընդունել բանաձևեր, որոնք Օսմանյան Թուրքիային մեղադրում են իր հայ բնակչության դեմ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում իրականացրած ցեղասպանության մեջ, չորեքշաբթի օրն ասել է Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարը:

Արտգործնախարար Ալի Բաբաջանը հեռուստատեսային հարցազրույցի ժամանակ նշել է, որ շաբաթ օրը Թուրքիայի նախագահի՝ Հայաստան կատարած շրջադարձային այցից հետո երկու երկրներն ուժեղացրել են ջանքերն իրենց միջև եղած տարաձայնությունները լուծելու ուղղությամբ:

Շարունակությունը

«Ռաշա Փրոֆայլ», 27 հուլիսի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (Russia Profile.org)
Սերգեյ Մարկեդոնով (Sergey Markedonov)

Չնայած ռուս-վրացական հակամարտության բացասական ազդեցությանը թե՛ Հայաստանի և թե՛ Ադրբեջանի վրա` երկու երկրներն էլ զերծ են մնում կողմնապահությունից:

Հարավային Օսիայում տեղի ունեցած «հնգօրյա պատերազմի» իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ հարավկովկասյան երկրները հիմնականում գործում են` ելնելով իրենց ազգային շահերից և ոչ թե` «հավիտյան բարեկամության» հավաստիքներից: Այսպես, թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի պահվածքը զգուշավոր է և կշռադատված. նրանք գիտակցում են, որ ռուս-վրացական հակամարտության մեջ ներգրավվելը հղի է բազմաթիվ «թաքնված խութերով», որոնք կարող են ավելի վտանգավոր լինել, քան Բաքվի համար այդքան ատելի, իսկ Երևանի համար բաղձալի ստատուս-քվոն:

Շարունակությունը

«Դը սթար», 23 հունիսի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (Thestar.com)
Նիկոլաս Քյունգ (Nicholas Keung)
Ներգաղթի հարցերով թղթակից

Այստեղ իրենց ազգականներին միանալ թույլատրելու փոխարեն, դիմորդներին ուղարկում են իրենց նախնիների հայրենիքը

Ազատ Սարգսյանի հայ նախնիները մեկ դարից ավել է, ինչ բնակություն են հաստատել Իրաքում, և այդ ժամանակից ի վեր նրանց ժառանգներից և ոչ մեկը հայկական հողի վրա ոտք չի դրել:

Նրա քույրն ընտանիքով լքել է Իրաքը պատերազմի պատճառով և ապրում է Հորդանանում որպես ՄԱԿ-ի կողմից ճանաչված փախստական: Անցած վեց տարիների ընթացքում Սարգսյանը երեք անգամ ապարդյուն փորձել է նրանց Կանադա տեղափոխել` Տորոնտոյում Կանադայի Ասորական մեթոդական եկեղեցու կողմից հովանավորվող` Փախստականների վերաբնակեցման ծրագրի միջոցով:

Շարունակությունը

«Թդեյզ Զաման», 3 սեպտեմբերի 2008թ.
Աղբյուրը՝ (Today’s Zaman)

Արձագանքելով ազգայնական ընդդիմության առաջնորդ Դեվլեթ Բահչելիի արտահայտած այն մտքին, թե կառավարությունը, քայլեր ձեռնարկելով Հայաստանի հետ մերձեցման ուղղությամբ, գործում է արտաքին ուժերի ճնշման տակ, արտգործնախարար Ալի Բաբաջանը հիշեցրել է Բահչելիի կուսակցության հիմնադիր, հանգուցյալ Ալփասլան Թյուրքեշի և հայ պաշտոնյաների միջև նախկինում եղած շփումների մասին:

Շարունակությունը